Er bestaan heel veel manieren om niet bij je gevoel te komen. Een daarvan werd me duidelijk in het verhaal van een cliënt van me die onder behandeling was gekomen omdat ze ‘doodmoe en compleet op was’.
Ze was een diepgelovige vrouw met een groot verlangen om God te dienen. De tekst 1 Tess. 5:16-18 was haar tekst:“Wees altijd verheugd, bid onophoudelijk, dank God onder alle omstandigheden, want dat is wat hij van u, die één bent met Christus Jezus, verlangt”.
Bij haar ontdekte ik iets dat ik de term ‘geestelijke bypass’ heb gegeven. Ze had in het leven het nodige leed meegemaakt. Haar manier om toch staande te blijven was door in tijden van nood heel veel lofliederen te zingen en bemoedigende Bijbelteksten te lezen. En dat deed ze met de volle overtuiging en ze ervaarde daarmee dat het verdriet en de pijn goeddeels verdween. Toen ik dat hoorde zat ik wel in een dilemma. Ik wilde haar de goede ervaringen en haar vertrouwen in God absoluut niet ontnemen. Toch voelde ik dat er iets niet klopte in wat ze deed. Het kwam op me over dat ze haar moeite en verdriet door liederen en teksten toedekte, afdekte. Dat deed ze onder zo’n dikke laag dat haar eigen gevoelens geen ruime meer kregen en verstild (verstikt?) werden onder deze lading.
Als ik kijk hoe Jezus omging met Zijn pijn, moeite en verdriet dan dekte Hij die nooit toe. Hij bracht deze in de volle diepte en met uiting van zijn emoties in gebed bij Zijn Vader. Hij deelde het met Zijn vrienden. God vraagt ons om wat ons bezighoudt voor zijn troon te brengen; om te huilen bij pijn, om te rouwen bij schade en verlies (Ps. 55:23). We mogen de emoties be-leven. Emoties zijn krachten die ons in beweging brengen. Ze zijn er niet om toe te dekken of te onderdrukken maar om ze te uiten.
Ik heb haar mijn visie voorgelegd. Ze deed zo voor zichzelf een belangrijke en misschien wel schokkende ontdekking. Nooit heeft zij zich afgevraagd wat zij van iets vond, wat zij wilde, waar haar grenzen lagen, wat iets met haar deed. Zich altijd dienstbaar opstellen, de ondergeschikte zijn en immer haar vreugde blijven zoeken in de Heer.
Ik denk aan wat Jacobus schreef: “Als een van u het moeilijk heeft, laat hij bidden; is hij vrolijk, laat hij een loflied zingen.” (Jac. 5:13) Wat zou hij ermee bedoelen?
Een geestelijke bypass. Ik vind het een mooie term. Al zingend en lezend om de pijn en moeiten van de problemen heen gaan. De snelweg naar een gerust hart. Althans, zo leek het. Er is een fase geweest in de behandeling waarin ze zich heel onzeker heeft gevoeld omdat ze het idee had het ‘fout’ gedaan te hebben. Fout heeft ze het niet gedaan; ze heeft zichzelf wel tekort gedaan. Inmiddels gaat ze veel zorgvuldiger met zichzelf om en begrenst zichzelf veel beter. Omdat ze veel beter voor zichzelf zorgt zijn haar (vermoeidheids-)klachten ook grotendeels verdwenen.