Ik geloof dat je als mens het meest tot je recht komt in de relatie met de ander. Het raakt aan de kern van deze site: wie ben jij in de verbinding met de ander? En, hóe ben je in het contact met de ander? Voel jij je vrij, kan jij je ruimte innemen, kan jij de ruimte aan de ander geven, krijg jij van de ander de ruimte? Is het contact vanuit een gelijkwaardigheid of voel jij jezelf in een onderpositie staan of word jij in een onderpositie of bovenpositie geplaatst? Is het contact wederkerig, voel jij verbinding; niet alleen op verstandsniveau maar ook op gevoelsniveau?
Het ‘in contact zijn met de ander’ gaat niet vanzelf. Er zit een opbouw in om tot daar te komen. Je kan niet in contact zijn met de ander als je niet eerst in een goed voelend contact bent met jezelf. Als je veel ‘in je hoofd’ zit is het bijna ondoenlijk om in een diepere verbinding met de ander te komen, om een ‘helper’ te zijn voor de ander of de ander jouw ‘helper’ te laten zijn.
Iedere ontmoeting met een ander is ook een ontmoeting met jezelf. De ene keer zal je misschien wat meer ‘gevend’ zijn en de andere keer mogelijk ‘ontvangend’. In een harmonische relatie zit een gezonde balans in geven en ontvangen.
Petra is een vrouw van begin 40. Ze is bij me gekomen vanwege klachten die sterk neigen naar een burn-out. Ze is emotioneel uitgeput. Ik vraag bij een intake meestal wat in de opvoeding tijdens de kinderjaren belangrijke waarden en normen waren. Bij haar was dat het grote gebod: liefhebben. Maar wat betekent ‘liefhebben’ dan voor haar? Haar antwoord: “Geven, vooral heel veel geven. Ik kom er niet van los, ik kan er in verzanden. Ik voel spanning als ik wil ontspannen. Het afgelopen jaar heeft me zoveel gekost door te geven aan de ander dat ik langzaamaan tot het besef kom dat ik zelf ook nog iets nodig heb”. Ze is leeg en ze is zichzelf kwijt geraakt van al het geven. Ze zal mogen leren om zorg te dragen voor zichzelf. Het is niet egoïstisch om tijd te nemen voor jezelf, om jezelf eens te (laten) verwennen, om te mogen ontvangen.
Hoe jij in het contact staat zegt iets over jou. In het contact met de ander kan je daarmee iets van jezelf ontdekken. Over wie jij bent en hoe jij in dat contact staat. Over hoe jij je verbindt met die ander of juist niet verbindt. Kan en wil je wat van de ander leren? Zoals in Spreuken staat: “Zoals men ijzer met ijzer scherpt, zo scherpt de ene mens de ander” [1]. Meer dan eens heeft de ander mij liefdevol ‘gescherpt’. Dat doet me pijn omdat ik geconfronteerd word met iets in mezelf dat ik niet leuk vind; maar waar ik wel aan moet werken om het contact, de relatie met de ander te verbeteren. Als de feedback maar met liefde gebracht wordt en opbouwend is bedoeld. Want het ‘scherpen’ heeft niet als doel dat ik me ga gedragen naar de wil en de normen van de ander. Het elkaar scherpen heeft als doel om elkaar te helpen meer gelijkvormig te worden aan Hem.
De toon van het elkaar scherpen is wel heel belangrijk. Wijs de ander niet af als persoon. Dat is voor bijna niemand draagbaar. We mogen elkaar aanspreken, scherpen, ongeacht de afkomst, positie of geslacht. Zie bijvoorbeeld hoe David, als leider van een groep met woeste vergeldingsplannen, zich laat corrigeren door Abigaïl, de vrouw van Nabal [2].
Jezus gaf veel liefde maar Hij ontving ook liefde. Zoals de grote liefde van de vrouw uit Lucas 7, de liefde uit de vriendschap met Martha, Maria en Lazarus of de liefde van (een van) zijn discipelen; discipelen die Hij zijn vrienden heeft genoemd.
Zo vertrouwelijk als we met vrienden omgaan, zo mogen we ook met God de Vader omgaan. Hij is Abba, Vader, Papa. Vertrouwelijk en nederig. Nederig; niet in de betekenis van onbetekenend of een slaafse onderdanigheid. Simone Pacot typeert ‘zelfverachting’ een valse en schadelijke vorm van nederigheid [3]. Nederig zijn is onder de indruk zijn van Gods grootheid, Zijn almacht. Nederig zijn is met ontzag toegewijd zijn.
[1] Spr. 27:17
[2] 1 Samuel 25, met name de verzen 32-33
[3] Simone Pacot Tot in onze diepste diepten Carmenlitana 2001, ISBN 978-90-76671-17-8 pag. 137