Wat doe jij als je door iets geraakt wordt? Hoe ga je daar mee om?
Drie van de vier evangelisten vertellen de geschiedenis van de genezing van de vrouw die al vele jaren aan bloedvloeiingen leed: Mattheüs 9: 18-26; Marcus 5: 21-34 en Lukas 8: 40-56 [1].
Ik kies voor het gedeelte uit Marcus omdat in dat Bijbelboek deze geschiedenis met wat meer details beschreven staat. Details die je iets kunnen leren over hoe je kan omgaan met een gebeurtenis op het moment dat je erdoor geraakt wordt.
Als Jezus met zijn boot in Kapernaüm is aangekomen verzamelt zich een grote menigte mensen rondom Hem, mensen die zich om Hem heen verdringen. In die drukte komt Jaïrus bij Jezus en smeekt Hem het leven van zijn dochtertje te redden. Daarop zet de hele massa zich in beweging. Dat gaat gepaard met geroep, getrek en geduw. De mensen willen perse iets van Jezus. Dan, uit het niets, staat Jezus stil. Hij vraagt wie Hem heeft aangeraakt. De discipelen vinden het maar een rare vraag omdat het rondom Hem een geduw en getrek is. Dan draait Jezus zich om en Hij ziet een vrouw. Zij vertelt met angst en beven haar hele verhaal aan Jezus. Jezus spreekt haar bemoedigend toe en in vrede mag ze gaan, genezen van haar kwaal.
Wat me in deze geschiedenis opvalt is dat, ondanks alle drukte die er om Jezus heen is en alle druk die er op Jezus gelegd wordt, Hij zichzelf niet verliest en in contact blijft met zichzelf. Vergelijk dat ook eens met de uren van Zijn intens lijden aan het kruis; Hij blijft oog houden voor de mensen om hem heen (Luc. 23:34; Joh. 19:26-27).
Omdat Hij in de hectiek het overzicht behoudt, kan Hij onderscheid maken in de vele aanrakingen; tussen de aanrakingen van de mensen die zich om Hem heen verdringen (en die letterlijk dan wel overdrachtelijk aan Hem trekken), en de aanraking van de vrouw. Deze aanraking komt bij Hem heel anders binnen. Vergelijk dat eens met Saul, die in zijn blinde woede niet eens door had dat David een stuk van zijn mantel afsneed (1 Sam. 24:5).
Jezus wordt niet alleen letterlijk aangeraakt door die vrouw, Hij wordt geráákt door die vrouw. Hij heeft in het korte contact dat zij met Hem maakt haar nood geproefd, haar wanhoop, haar geloof, haar schaamte, haar angst. Immers, een vrouw die een man aanraakt (we hebben het over de Joodse cultuur in Jezus tijd!), een vrouw die dat stiekem doet, ongezien, van achteren; een vrouw die volgens de Joodse wet onrein is en door haar aanraking Jezus zelf onrein maakt; Jezus wordt niet alleen van buiten aangeraakt; Hij wordt juist vanbinnen geraakt. Dat heeft Hij ervaren en daar is Hij niet aan voorbij gegaan.
Wat kan ik, wat kunnen wij leren van deze geschiedenis? Ik wil er een paar punten uithalen.
Hoe druk we het ook hebben, hoe hectisch de situatie ook is, verlies het contact met jezelf niet. Daardoor zijn we beter in staat om te onderscheiden wat iets in de situatie werkelijk met ons doet. De ene aanraking is de andere niet. En, al worden we geraakt, al vraagt de ander iets van ons, misschien wel op een dwingende wijze; het wil niet zeggen dat we overal op in hoeven te gaan. Je kan door iets geraakt worden maar dat wil niet zeggen dat je er op dát moment iets mee moet doen. Dat kan je op een later moment met mensen die je vertrouwt uitwerken. Jezus liet zich niet dwingend leiden door de omstandigheden en door de omstanders. En toch zal Hij er op een later moment met God over gesproken hebben.
Jezus werd door deze vrouw niet alleen letterlijk aangeraakt, Hij werd door de vrouw geraakt van binnen. Dat voelde Hij in zich, letterlijk. Jezus voelde immers kracht uit Hem wegvloeien. Zoals wij ook van binnen iets kunnen voelen wanneer iets ons treft. Daar kunnen we lijfelijk op reageren.
Jezus doet op dat ‘geraakt zijn’ vervolgens drie dingen. Daarmee laat Hij mij / ons zien wat je kan doen als iets je vanbinnen raakt.
- Hij gaat stil staan. Als je echt geraakt wordt dan is het goed om er bij stil te staan en niet aan je geraaktheid voorbij te lopen. Hoe vaak staan wij stil bij wat de dingen ons doen? Hoe vaak verliezen we onszelf, raken we onszelf kwijt, zijn we onszelf niet meer? Kan dat komen omdat we misschien te weinig stilstaan bij onze geraaktheid?
In bloed zit levenskracht.[2]“
Wat niet aangeraakt mag worden blijft bloeden en geeft verlies van kracht.”[3] - Jezus draaide zich om. Die vrouw had Hem stilletjes van achteren aangeraakt. Jezus wilde weten waardoor Hij zo getroffen was. Dus moest Hij zich letterlijk omdraaien. Maar ik zie er ook iets overdrachtelijks in. Omdraaien in de zin van ’terugkijken’ naar wat er gebeurd is. Als je je geraakt voelt door iets dan is het goed om even terug te kijken, achterom te kijken. Jezus keek die vrouw in de ogen aan. Wij mogen onze geraaktheid “in de ogen aankijken”. Niet gewoon doorgaan en eraan voorbij lopen alsof er niets gebeurd is.
Vraag jezelf af wanneer iets je raakt: wat is er gebeurd, wat raakte me zo? Durf je dat onder ogen te zien? - Jezus gaat vervolgens in gesprek. Hij opent het contact en bespreekt wat er in Hem speelt. Daardoor kan de vrouw, ondanks haar angsten, Hem haar hele verhaal vertellen. En zij wordt “gezien”. Een onreine, naamloze, geïsoleerde, verstoten vrouw wordt in ere hersteld en ‘dochter van Jeruzalem’ genoemd.
Samenvattend: als je door iets of iemand geraakt wordt:
* Sta stil, ga niet ‘gewoon’ door, alsof er niets aan de hand is.
* Draai om, kijk wat er gebeurd is, durf het onder ogen te zien
* Ga in gesprek, open het, spreek de dingen met elkaar uit.
[1] Zie ook het artikel Slachtoffer zijn of blijven. Wat kies jij?
[2] Deut. 12:23
[3] Citaat van ds. Henk Mijnders, voorganger CGK-Zwolle